Pracownicy mają od niedawna prawo do nowego urlopu. To dodatkowe dwa dni lub 16 godzin wolnego, płatne jednak tylko w 50 proc. Kiedy można skorzystać z urlopu z powodu "siły wyższej"?
Kodeks pracy nie wprowadza definicji siły wyższej. Przyjmuje się jednak, że siła wyższa to zdarzenie nadzwyczajne, zewnętrzne, niezależne od woli pracownika bądź pracodawcy, niemożliwe do przewidzenia i takie, któremu nie można zapobiec.
Uprawnienie do zwolnienia z pracy z powodu siły wyższej przysługuje pracownikom, czyli osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, powołania wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.
Wspomnijmy, że osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowa zlecenia, umowa o dzieło, umowa o świadczenie usług) zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej nie przysługuje. Do takiej współpracy nie stosuje się bowiem przepisów Kodeksu pracy w tym zakresie.
Zwolnienie z powodu siły jest nazywane nowym urlopem albo dodatkowym urlopem. Często bywa mylone z urlopem na żądanie. Tymczasem uprawnienie do urlopu na żądanie pozostaje bez zmian. Pracownik nadal, bez podawania przyczyny nieobecności, może skorzystać z urlopu wypoczynkowego na żądanie, przewidzianego w art. 1672 kodeksu pracy.
Siła wyższa dotyczy jedynie pilnych spraw rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem oraz wtedy, kiedy niezbędna jest obecność pracownika. Warto wspomnieć, że pracodawca nie ma podstaw prawnych do weryfikacji przyczyny zwolnienia i powinien opierać się wyłącznie na oświadczeniu pracownika.
Kolejną różnicą w stosunku do urlopu na żądanie to wymiar zwolnienia. Dla urlopu na żądanie to 4 dni robocze w roku kalendarzowym, a dla siły wyższej – 2 dni lub 16 godzin. O tym, czy zwolnienie będzie wykorzystywane w dniach czy godzinach, decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym.
Kodeks pracy nie wprowadza żadnych wymogów co do formy składania wniosku o zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej. Można to zrobić w formie elektronicznej czyli SMS-em, e-mailem albo wykorzystując tradycyjny papierowy wniosek. – Ze względu na szczególny charakter tego zwolnienia – "z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika" dochowanie formy pisemnej mogłoby ograniczać możliwość skorzystania z tego rodzaju zwolnienia – wyjaśniła Anna Jabłońska z Deloitte. Warto wiedzieć, że zwolnienie z powodu siły wyższej nie przerywa wcześniej złożonego wniosku o urlop wypoczynkowy. Urlop, który został w ten sposób przerwany, można złożyć w innym terminie.
Zobacz także
Zobacz także