Selen to jeden z niezbędnych mikroelementów, którego nasze ciało potrzebuje w niewielkich ilościach, jednak jego rola w organizmie jest niezwykle istotna. Ten pierwiastek ma szeroki zakres właściwości prozdrowotnych, które mogą wpłynąć na funkcjonowanie wielu układów w organizmie.
Selen działa jako kluczowy składnik enzymów antyoksydacyjnych, takich jak peroksydaza glutationowa. Te enzymy pomagają neutralizować wolne rodniki w organizmie, które mogą uszkadzać komórki i przyczyniać się do rozwoju chorób przewlekłych, takich jak nowotwory, choroby serca czy choroby neurodegeneracyjne. Działając jako silny antyoksydant, selen wspomaga ochronę komórek przed stresem oksydacyjnym i ich degeneracją.
Selen odgrywa kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Badania wykazują, że osoby z odpowiednim poziomem selenu są mniej podatne na infekcje, a niedobory tego pierwiastka mogą prowadzić do osłabienia odpowiedzi immunologicznej. Selen wspomaga także zdolność organizmu do walki z wirusami, co sprawia, że jest ważnym składnikiem w ochronie przed chorobami wirusowymi.
Selen ma również korzystny wpływ na zdrowie układu krążenia. Działa ochronnie na naczynia krwionośne, przeciwdziałając ich uszkodzeniom, a także pomaga regulować ciśnienie krwi. Ponadto, selen może redukować stany zapalne, które są związane z rozwojem miażdżycy – jednej z głównych przyczyn chorób serca. Regularne spożycie selenu może zatem zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.
Tarczyca to gruczoł, który reguluje metabolizm i ma kluczowe znaczenie dla wielu procesów w organizmie. Selen jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy, ponieważ bierze udział w produkcji hormonów tarczycowych. Jest składnikiem enzymów przekształcających nieaktywne formy hormonu T4 w jego aktywną postać – T3. Niedobór selenu może prowadzić do zaburzeń w funkcjonowaniu tarczycy, takich jak niedoczynność czy choroba Hashimoto.
Badania sugerują, że selen może zmniejszać ryzyko rozwoju niektórych typów nowotworów, w tym nowotworu prostaty, płuc i jelita grubego. Jego właściwości przeciwnowotworowe wynikają z działania przeciwutleniającego oraz zdolności do wzmacniania układu odpornościowego, co pomaga organizmowi w zwalczaniu komórek nowotworowych.
Selen może mieć korzystny wpływ na zdrowie reprodukcyjne, zwłaszcza u mężczyzn. Pierwiastek ten wpływa na jakość nasienia, wspomagając ruchliwość plemników, co może poprawić zdolność do zapłodnienia. U kobiet z kolei odpowiedni poziom selenu może wspierać zdrowie tarczycy, co jest kluczowe dla utrzymania prawidłowego cyklu menstruacyjnego i zdolności do zajścia w ciążę.
Selen wpływa na kondycję skóry, włosów i paznokci, ponieważ uczestniczy w regeneracji komórek i ochronie ich przed uszkodzeniami. Niedobór tego pierwiastka może prowadzić do problemów skórnych, a także do osłabienia i wypadania włosów. Suplementacja selenu jest często zalecana osobom borykającym się z łamliwością włosów lub problemami dermatologicznymi.
Selen można znaleźć w wielu produktach spożywczych, a najbogatszymi jego źródłami są:
Chociaż selen jest niezwykle ważny, zarówno jego niedobór, jak i nadmiar mogą być niebezpieczne. Niedobór selenu może prowadzić do osłabienia układu odpornościowego, problemów z tarczycą, zwiększonego ryzyka nowotworów i chorób serca. Z kolei nadmiar selenu może wywoływać selenozę, której objawy obejmują wypadanie włosów, problemy skórne, metaliczny posmak w ustach i zmęczenie.
Zobacz także