Gaslighting to forma manipulacji psychicznej, w której osoba (lub grupa osób) celowo wprowadza kogoś w błąd, sprawiając, że zaczyna wątpić we własne zdolności poznawcze, pamięć, czy percepcję rzeczywistości.

Jest to subtelna, ale potężna technika, która może prowadzić do stopniowego osłabiania poczucia pewności siebie i zdolności do rozróżniania prawdy od fałszu. Jej głównym celem jest kontrola nad drugą osobą np. w miejscu pracy, rodzinie lub związku.

Terminu "gaslighting" zaczęto używać po premierze filmu "Gasnący płomień" (org. "Gas Light). Główny bohater chce kontrolować żonę (Oscar dla Ingrid Bergman) poprzez wmawianie jej rzeczy, które nie miały miejsca (np. znikające przedmioty).

Zaciera ślady, poddając pod wątpliwość jej pamięć, percepcję i stan psychiczny, co doprowadza ją na krawędź szaleństwa. Wbrew temu, co można nieraz przeczytać - w filmie nie ma sceny, w której mąż manipuluje światłem (tytułowymi gazowymi lampami) w mieszkaniu, by udowodnić, że z żoną jest coś nie tak.

Na czym polega gaslighting? Manipulatorzy stosują różne techniki

Gaslighting polega na wprowadzaniu ofiary w stan dezorientacji poprzez stosowanie różnych technik manipulacyjnych. Oto niektóre z nich:

Gaslighting to przemoc. Jak odkryć, że jesteśmy jej ofiarą?

Gaslighting jest formą przemocy psychicznej, ponieważ atakuje zdrowie psychiczne i emocjonalne ofiary. Choć nie jest to bezpośrednia przemoc fizyczna, ma potencjał prowadzenia do poważnych konsekwencji, takich jak depresja, lęki czy utrata poczucia własnej wartości. Jak wychwycić gaslighting?

Jak bronić przed gaslighterem?

Gaslighting to groźna technika manipulacyjna, ale świadomość jej istnienia i zdolność do rozpoznawania objawów mogą pomóc w ochronie przed jej szkodliwym wpływem. W sytuacjach, gdzie gaslighting jest stosowany cały czas, wyjściem może być np. skontaktowanie z profesjonalnym terapeutą, który pomoże w zrozumieniu i przeciwdziałaniu temu rodzajowi manipulacji.