Właściciele dostaną od rządu 120 dni. Potem wywłaszczenie i wyprowadzka

Planowany między Warszawą a Łodzią Centralny Port Komunikacyjny ma pełnić rolę największego hubu komunikacyjnego w Europie Środkowo-Wschodniej. W jego założeniach znalazła się integracja transportu lotniczego, kolejowego i drogowego. Projekt jest rozwijany od lat, to jego ostateczny kształt wciąż pozostaje niepewny.

Rząd Donalda Tuska realizuje go "według własnego pomysłu, stawiając między innymi na kolej dużych prędkości". A to stoi w sprzeczności z wcześniejszą wizją poprzedniej ekipy i koncepcją wspieraną przez prezydenta Karola Nawrockiego.

CPK, czyli projekt wciąż budzący emocje

Prezes Stowarzyszenia Ekonomiki Transportu Paweł Rydzyński w rozmowie z Polskim Radiem 24 stwierdził, że "bardzo dobrze się stało, że rząd, oczywiście dokonując licznych korekt, postanowił projekt utrzymać". Ekspert zaznaczył jednak, iż to właśnie budowa sieci kolei dużych prędkości i modernizacja istniejących tras będzie większym wyzwaniem niż samo lotnisko.

Co się zmienia? 26 sierpnia 2025 roku Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji. Jak informuje KPRM, głównym celem zmian jest ochrona praw mieszkańców, uproszczenie procedur i skrócenie czasu oczekiwania na odszkodowania.

– Nowelizacja ustawy o CPK to konkretna odpowiedź na problemy, które zgłaszali nam mieszkańcy i właściciele gruntów. Przepisy te zapewnią większą przewidywalność całego procesu, wzmocnią prawa obywateli i przyspieszą realizację inwestycji – powiedział wiceminister infrastruktury i pełnomocnik rządu ds. CPK Maciej Lasek.

Jednym z kluczowych zapisów jest możliwość nadania decyzji lokalizacyjnej rygoru natychmiastowej wykonalności, co pozwoli wojewodzie szybciej ustalać wysokość rekompensaty.

120 dni na wyprowadzkę, ale za to będą odszkodowania

Dzięki nowelizacji właściciele nieruchomości zyskają jasny termin na opuszczenie swoich domów – nie krótszy niż 120 dni.

Liczenie tego okresu zależy od rodzaju decyzji:

• jeśli decyzja lokalizacyjna stanie się ostateczna, termin biegnie od dnia jej uprawomocnienia,
• jeśli nadano jej rygor natychmiastowej wykonalności, 120 dni liczy się od wydania decyzji o wysokości odszkodowania.

Nowe regulacje mają zapobiegać sytuacjom, w których mieszkańcy zmuszeni byliby wyprowadzać się bez wiedzy, jaka kwota im przysługuje. Właściciele będą mogli ubiegać się o zaliczkę w wysokości 85 proc. odszkodowania ustalonego w pierwszej instancji. Środki mają być wypłacane w ciągu 30 dni od złożenia wniosku.

Przewidziano także dodatkową zachętę. Ci, którzy zdecydują się przekazać nieruchomość "niezwłocznie" (w ciągu 30 dni od otrzymania zawiadomienia), mogą liczyć na 5-procentowy bonus doliczony do wartości odszkodowania.